– بسته بندی:
یکی از راهکارهای کاهش ضایعات محصولات باغی در دوره پس از برداشت، بستهبندی است. بستهبندی علاوه بر نقشی که در بازاریابی محصول دارد در جلوگیری از ضایعات و کاهش ضایعات محصولات برداشت شده نیز بسیار مؤثر است. با استفاده از تکنولوژی های مدرنی چون بستهبندی با اتمسفر تغییر یافته (MAP) و …. میتوان ضایعات محصولات باغی را به حداقل رساند. اخیراً MAP با غلظت اکسیژن بالا، جایگزین MAP با غلت اکسیژن کم شده است. این روش جدید، تأثیر بیشتری برآنزیم های مضر داشته و از واکنش های تخمیری غیر هوازی و همچنین از رشد میکروبها جلوگیری مینماید. این تکنیک بطور موفقیت آمیزی برای بستهبندی کلم گل، هویج، جوانه لوبیا، قارچ دکمهای و اسفناج بکار رفته است. در ایران هنوز استفاده از این نوع بستهبندی حتی برای قارچ های خوراکی که توجیه اقتصادی نیز دارد بطور قابل توجهی صورت نگرفته است.
همانطور که اشاره شد برای بستهبندی به روش َمپ باید هوای داخل بسته با سایر گازها که به گازهای نگهدارنده معروف هستند جایگزین شود. در بیشتر موارد از گازهای تشکیل دهنده هوا یعنی اکسیژن، نیتروژن و دی اکسید کربنو…. استفاده میشود، البته در بعضی موارد از گازهای مونواکسید کربن، آرگون و … نیز استفاده میگردد. بطور کلی در این روش اکسیژن حذف یا به حداقل میزان ممکن رسانده میشود (به استثناء بستهبندی گوشت تازه برای جلوگیری از رشد میکروارگانیسمهای بیهوازی و میوهها و سبزیجات تازه بدلیل ادامه تنفس)، افزایش غلطت دی اکسید کربن تا 20% برای ممانعت از رشد باکتری های هوازی و کپک ها و گاز نیتروژن بعنوان گاز پرکن استفاده میشود که اگر دی اکسید کربن توسط ماده غذایی مصرف شد و یا از فیلم بستهبندی خارج گردید بسته از حالت عادی خارج نشود به اصطلاح از کولپس شدن بسته جلوگیری میکند.
اکسیژن (O2)
اکسیژن مهمترین گازی است که موجب فعالیت میکروارگانیسم های هوازی و اکسیداسیون چربیها میباشد و در بعضی واکنش های آنزیمی در موادغذایی حاوی ویتامین ها و طعم دهندهها نیز شرکت میکند. به همین جهت در بستهبندی با روش اتمسفر بهبود یافته اکسیژن به حداقل میزان ممکن رسیده و در صورت امکان بصورت کامل حذف میگردد. اکسیژن تنها برای ادامه تنفس میوه و سبزیجات تازه و همچنین حفظ رنگ قرمز گوشت تازه و جلوگیری از ایجاد شرایط بیهوازی اهمیت ویژهای دارد. اکسیژن رشد و فعالیت باکتریهای هوازی را تحریک میکند، ولی برای فعالیت باکتری های بیهوازی یک عامل بازدارنده محسوب میشود. اکسیژن از تبدیل میوگلوبین گوشت که رنگدانه قرمز گوشت تازه است به فرم اکسیژنه آن یعنی اکسیمیوگلوبین که قهوهای رنگ است جلوگیری میکند. یکی دیگر از کاربردهای اکسیژن در بسته بندی ادامه تنفس سبزیجات و میوههای تازه است.
دی اکسید کربن (CO2)
گاز دی اکسید کربن در دو حالت گازی و مایع خاصیت ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد ولی دارای اثر کشندگی روی میکروارگانیسمها نمیباشد. دی اکسید کربن با افزایش فاز تأخیر از رشد باکتری ها جلوگیری کرده و همچنین در فاز رلگاریتمی سرعت رشد را کاهش میدهد. فعالیت ضدمیکروبی دی اکسید کربن به غلظت و فشار دی اکسید کربن، حجم گاز موجود در ِهد اسپیس، نوع، سن، فاز رشد و حجم میکروبها، محیطی که میکروارگانیسم ها در آن رشد کرده اند، دمای انبار، اسیدیته، فعالیت آبی و نوع محصول بستگی دارد. مخمرها که تولید دی اکسید کربن میکنند و در حضور دی اکسید کربن تحریک میشوند. رشد میکروارگانیسمهای پاتوژن بیهوازی مثل کلستریدیوم پرفرژنس و کلستریدیوم بوتولینوم در شرایط بیهوازی و حضور دی اکسید کربن تشدید میشود. بطورکلی دی اکسید کربن بیشترین تأثیر را برروی مواد غذایی دارد که میکروارگانیسمهای هوازی و باکتریهای بیماریزای گرم منفی عامل فساد هستند.
برای حداکثر تأثیر ضد میکروبی دی اکسید کربن، دمای نگهداری محصولات بستهبندی شده به روش اتمسفر بهبود یافته باید تاحد امکان پایین باشد زیرا حلالیت دی اکسید کربن با افزایش دما به شدت افزایش مییابد. بنابراین، کنترل نامناسب درجه حرارت موجب از بین رفتن تاثیرات ضد میکروبی دی اکسید کربن میشود. جذب دی اکسید کربن بستگی زیادی به رطوبت و چربی محصولات دارد. اگر محصول دی اکسید کربن درون بسته را جذب کند حجم بسته کم شده و از پک کولپس فرم اصلی خود خارج میشود و به این پدیده اصطلاحاً نامیده میشود. جذب دی اکسید کربن اضافه و کولپس شدن بسته ظرفیت نگهداری آب گوشت را کاهش میدهد و موجب خارج شدن آب از گوشت بصورت غیرقابل رویت میگردد. همچنین بسیاری از مواد لبنی مثل خامه به دی اکسید کربن بسیار حساس هستند و اگر در برابر غلظت بالای دی اکسید کربن قرار بگیرند ترش و فاسد میشوند. میوهها و سبزیجات تازه در حضور غلظت زیاد دی اکسید کربن از نظر فیزیولوژیکی آسیب میبینند.
نیتروژن (N2)
نیتروژن یک گاز خنثی، بدون بو و مزه که تقریباً به تنهایی هیچ خاصیت ضد میکروبی ندارد. بدلیل حلالیت کم نیتروژن در آب و چربی میتواند در بسته بندی موادغذایی به روش َمپ از کولپس شدن بسته که در اثر غلظت بالای دی اکسید کربن ایجاد میشود جلوگیری کند. علاوه براین، جایگزین شدن اکسیژن درون بسته با نیتروژن میتواند فساد اکسیداتیو را به تأخیر انداخته و از رشد میکروارگانیسمهای هوازی جلوگیری نماید. در مورد مواد غذایی خشک (خشکبار) کاهش اکسیژن تا کمتر از 1% و ورود گاز نیتروژن به داخل بسته اکسیداسیون چربی به حداقل رسانده شده و باعث حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری این محصولات میگردد. نیتروژن بصورت غیرمستقیم در به تأخیر انداختن رشد میکروارگانیسمهای هوازی اثر دارد. نقش دیگر نیتروژن در بسته بندی به روش َمپ بعنوان گاز پرکن و در بسته بندی های انعطاف پذیر از خلاء بیش از اندازه جلوگیری میکند.
مونوکسید کربن (CO)
گاز مونوکسید کربن حفظ رنگ قرمز گوشت تازه بدلیل تشکیل کربوکسی میوگلوبین بسیارموثر است. به این منظور از گاز مونوکسید کربن بصورت تجاری استفاده نشده است زیرا مونوکسید کربن گازی بسیار سمی است و به دلیل مسائل بهداشتی و احتمال اثرات نامطلوب برروی سلامتی در اروپا و بیشتر کشورها بصورت تجاری استفاده نمیشود. ولی در امریکا برای جلوگیری از تشکیل لکههای قهوهای روی کاهو به مقادیر بسیار کم مجاز میباشد. این گاز تأثیر ضدمیکروبی بسیار کمی دارد.
سایز گازها
گازهای مختلفی از جمله کلرین، اکسید اتیلن، اکسید نیتروژن، ازن، اکسید پروپیلن و اکسید گوگرد بعنوان گازهای نگهدارنده در بسته بندی اتمسفر بهبود یافته بصورت تجربی و آزمایشگاهی استفاده شده است ولی استفاده از این گازها برای بسته بندی مواد غذایی هنوز مورد تائید نمیباشند.
در کل ترکیب گازهای مورد استفاده به فاکتورهایی مثل نوع محصول، نوع ماده بسته بندی، شرایط و دمای نگهداری محصول بستگی دارد. سیستمهای بسته بندی مورد استفاده باید برای ورود گاز لازم ِهد اسپیس کافی داشته باشد. همچنین بهتر است برای جبران گاز دی اکسید کربن ای که توسط محصول جذب میشود و یا از درون منافذ بسته خارج میشود، حاوی مخزن گاز دی اکسید کربن باشد.
ایمنی میوه و سبزیجات:
میوه ها و سبزیجات بخش مهمی از یک رژیم غذایی متعادل هستند. وزارت کشاورزی ایالات متحده به مسافران توصیه می کند در هر وعده غذایی نیمی از بشقاب خود را با میوه و سبزیجات پر کنند. زنان بزرگسال باید روزانه 1/2 تا 2 فنجان میوه و 2 تا 2 1/2 فنجان سبزیجات بخورند. مردان بالغ باید حدود 2 فنجان میوه و 2 1/2 تا 3 فنجان سبزیجات در روز بخورند.
خوردن رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات می تواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها از جمله فشار خون بالا ، بیماری های قلبی ، سکته مغزی و انواع خاصی از سرطان را کاهش دهد. اما اگر به درستی از آنها استفاده نشود ، میوه ها و سبزیجات نیز می توانند منبعی از عوامل بیماری زا باشند. به عنوان مثال ، آنها می توانند آلوده به لیستریا ، سالمونلا یا سایر باکتری ها شوند. اگر به درستی ذخیره نشوند ، طعم ، بافت و ظاهر آنها نیز دچار مشکل می شود.
به همین دلیل یادگیری نحوه تمیز کردن و نگهداری میوه ها و سبزیجات بسیار مهم است.
محصولات پاک کننده:
بیشتر محصولات قبل از رسیدن به شما مسافت های طولانی را طی می کنند. میوه ها و سبزیجات ممکن است در طول راه در معرض باکتری های مضر یا سایر آلاینده ها قرار بگیرند. این امر در مورد غذاهای بدون ارگانیک و بدون آفت کش و همچنین محصولات معمولی نیز صدق میکند. حتی غذاهایی که ظاهر و طعم دلپذیری دارند ممکن است آلوده باشند.
برای جلوگیری از آلودگی های مضر ، همیشه محصول را قبل از خوردن بشویید. برای این کار نیازی به استفاده از صابون یا شستشوی محصولات تجاری ندارید. می توانید به سادگی از آب استفاده کنید. یک برس محکم و تمیز می تواند به شما در تمیز کردن میوه ها و سبزیجات سفت کمک کند. از برس برای سایر اهداف نظافت استفاده نکنید. اگر از میوه ها یا سبزیجاتی استفاده می کنید که روی آنها مومی پوشانده شده است ، بعد از شستن آنها را با حوله کاغذی یا پارچه ای بمالید.
در حالی که شستن محصول قبل از خوردن مهم است ، بهتر است آن را بدون شستشو نگهداری کنید. رطوبت زیاد می تواند باعث از بین رفتن سریع میوه ها و سبزیجات شود. قبل از شستن آنها صبر کنید تا برای خوردن آنها آماده شوید. اگر لازم است آنها را زودتر از موعد بشویید ، قبل از نگهداری آنها را کاملاً خشک کنید.
سبزیجات شسته شده و کیسه ای به طور کلی نیازی به تمیز کردن اضافی ندارند.
. بستهبندی مواد منجمد:
میوهها و سبزیها ممکن است پیش از بستهبندی منجمد شوند، بستهبندی محصولات منجمد شده نیز ممکن است با دستگاه خودکار و یا با دست بلافاصله پس از انجماد صورت گیرد.
پوشش بستهبندی باید ضد رطوبت و تبخیر باشد، بادوام بوده و چکه نکند. در دمای پایین چروک نشده و شکننده نشود. در برابر روغن، چربی غذا و یا آب مقاومت نماید. از جذب طعم یا بوی سایر غذاها جلوگیری نماید. به سادگی بسته و سفت نشود و براحتی علامتگذاری گردد. وسایل بستهبندی خوب شامل: ظروف محکم از جنس آلومینیوم و شیشه و پلاستیک، مقواهای ضخیم و موم اندود، کیسههای نایلونی و ورقهای بستهبندی ضد رطوبت / تبخیر و کاغذهای سلوفان ویژه انجماد میباشد.
. بستهبندی برخی سبزیها و میوهها:
* گل کلم: بستهبندی در جعبههای چوبی صورت میگیرد. جعبه را باید قبلاً مرطوب نمود. برای جلوگیری از نرم شدن گل کلم باید رطوبت سرد خانه بین 90 الی 95 درصد باشد.
* کلم: بستهبندی در جعبههای چوبی صورت میگیرد. گاهی آنرا در روی طبقهای از کاه میچینند. پیش از بسته بندی، ریشهها و برگهای صدمه دیده خارجی را باید حذف کرد. کلیه واریته های گوناگون کلم برای نگهداری مناسب نیستند. در حین نگهداری، تلفات ویتامین C ناچیز است، در صورتیکه از بین رفتن قند آن قابل ملاحظه میباشد.
* کرفس: کرفس را باید در محل برداشت و پس از پائین آمدن درجه حرارت در جعبههای مشبک بستهبندی کرد. درجه حرارت مناسب برای نگهداری کرفس، صفر درجه سانتی گراد است و محصول در دمای حدود 0/5 درجه زیر صفر منجمد میشود.
برای حفظ تازگی کرفس، جعبههای حاوی آن باید طوری روی یکدیگر قرار گیرند که از بالا و پائین و اطراف، قابل تهویه بوده، تا حرارت ایجاد شده در اثر تنفس به سهولت دفع شود. به همین منظور نباید جعبهها را تا ارتفاع زیاد روی یکدیگر قرار داد.
* کاهو: استفاده از یخ نرم شده در حمل و نقل و نگهداری کوتاه مدت توصیه میشود. برای این منظور، یخ نرم شده را در داخل ظروفی میریزند که یخ در حین ذوب شدن، سرما و رطوبت لازم را تأمین مینماید. انتهای کاهو باید سخت باشد. استفاده از کاغذ آغشته به پارافین مفید است.
* خیار: برای بهبود نگهداری خیار بهتر است از بستهبندی ویژه انفرادی، سلوفان، کاغذ پارافین دار یا اندود شده استفاده نمود. ضمناً بستهبندی نباید کاملاً عایق به رطوبت باشد. پایان نگهداری را میتوان بوسیله نرم شدن سطح میوه تشخیص داد.
* بادمجان: بادمجان را نمیتوان برای مدت زیادی در سردخانه نگهداری کرد.
* جعفری: برای نگهداری در سردخانه، جعفری نباید خیس باشد و بهتر است آن را در بستههای سلوفان بستهبندی کرد.
* سیب زمینی: پیش از حمل محصول به سردخانه، باید آنرا خشک نمود تا زخمهای کوچک سطحی نیز التیام یابد. سیب زمینیها را در کیسه و یا در جعبه میریزند و به سردخانه حمل مینمایند.
* پیاز: انواعی از پیاز برای نگهداری در سردخانه مناسباند که درصد کمتری آبدار باشند و ضمناً دیر رس هم باشند. پیازها را بیش از حمل به سردخانه باید دست چین نمود و آنهایی که سخت، رسیده، سالم، بدون زخم و لک و حتماً خشک باشند انتخاب نمود. خشکانیدن روی زمین و بعد از برداشت صورت میگیرد. پیازها را در کیسههایی که دارای سوراخهای درشت باشند میریزند. جعبه یا کیسههای پیاز باید به خوبی پر گردند و به نحوی در سردخانه قرار داده شوند که جریان هوا در بین آنها کاملاً برقرار بوده، از یک تهویه خوب برخوردار باشند.
* پسته: محصول آماده جهت عرضه به بازار برحسب نیاز در ظروف بزرگ (گونیهای کمفی 60 کیلویی) یا ظروف کوچک (نایلون، سلوفان و قوطی کوچک 50 الی 5000 گرمی) بستهبندی و به بازار عرضه شود. ظروف بستهبندی با یستی دارای برچسب حاوی اطلاعات نوع رقم، شکل میوه، تعداد دانه در انس، درصد ناخندانی و … باشد. محصول بستهبندی شده در انبار ویژه با دمای حدود 5 الی 15 درجه سانتی گراد و در شرایط رطوبت پائین با کف و دیوارههای غیر قابل نفوذ به حشرات نگهداری میشوند. وجود هواکش و کنترل کنندههای رطوبت و دما در انبار از جمله استانداردهای مناسب انبارداری هستند. بستهبندی و وارد کردن محصول به انبار در ساعات شبانه روز (اواخر شب یا صبح زود) باعث کاهش دمای محصول و افزایش مدت نگهداری آن میشود. قرار دادن پالتهای چوبی یا فلزی در کف انبار ضروری است تا از آلودگی احتمالی محصول و انتقال رطوبت کف انبار به آن جلوگیری شود.
* سیب: از عملیات مهم پیش از حمل و نقل، آماده سازی محصولات برای انتقال به حمل و بستهبندی است. معمولاً از جعبههای چوبی برای بستهبندی میتوان استفاده کرد. روی هر بسته محتوی محصول باید علامت تجاری، نوع، درجه، وزن، منطقه تولید محصول و نیز نام تولید کننده ذکر گردد
* گلابی: گلابی را میتوان در جعبههای چوبی یا مقوایی بستهبندی کرد. اندازه و استاندارد جعبهها شبیه سیب است، این فرق که عمق جعبههای گلابی باید کمتر از جعبههای سیب باشد تا میوههای ردیفهای پائین، فشار کمتر را تحمل کنند. معمولاً اندازه استاندارد جعبههای گلابی 21×45×28 سانتی متر (داخل جعله) است. از جعبههای چوبی برای بستهبندی گلابیهای نیم رس و سفت که باید در سردخانه گذارده شوند استفاده میکنند. برای گلابیهایی که زرد شدهاند و باید برای فروش به بازار عرضه شوند، معمولاً از جعبههای مقوایی (کارتن) استفاده میکنند. این کارتنها شبیه و به همان اندازه کارتنهای بستهبندی هلو است و معمولاً نباید بیشتر از دو ردیف چیده شود. برای اینکه میوهها در حین حمل به هم ساییده نشوند و سالمتر به مقصد برسند بهتر است آنها را لای کاغذهای مخصوص بچینند. این کاغذها از انتشار اسپرهای قارچ که ممکن است روی بعضی از میوهها باشد نیز جلوگیری و مانع اشاعه فساد در جعبه میشوند. طرز قرار دادن میوهها درون جعبهها، طبق درشتی یا ریزی میوهها، دو نوع انجام میشود: روش 3×3 و روش 3×2.
برای تأمین استحکام ردهها و حداکثر استفاده از حجم جعبه، گلابیها را باید طوری قرار دهند که در ردیف نخست، دم و قسمت باریک میوه به طرف داخل جعبه قرار گیرد و در ردیف بعدی برعکس، قسمت گرد و پائین میوه در جهت عکس یا داخل جعبه قرار داده شود.
روی جعبهها مشخصاتی به شرح زیر باید ثبت و چاپ شود: اسم رقم، درجه رقم بندی، تعداد میوه در داخل جعبه، وزن خالص، اسم مؤسسه یا باغدار فروشنده، آدرس مؤسسه تولید کننده یا بستهبندی کنند. استفاده از پوشش ورقههای پلی اتیلن در بستهبندی گلابی، روز به روز مقبولیت بیشتری در بازارهای بین المللی پیدا میکند. در استفاده از این ورقهها روشهای گوناگونی در جهان متداول است که به دو شیوه آنها اشاره میکنیم:
الف) قرار دادن میوههای شسته و ضد عفونی شده بر حسب رقم در داخل جعبههای کارتونی که درون آنها یک کیسه نایلونی به اندازه کمی بزرگتر از حجم درونی جعبه، قرار گرفته باشد. بطوریکه بعد از پر شدن جعبه بتوان با کشیدن ورقه پلی اتیلن تمام میوهها را درون کیسه قرار داد و آنرا کاملاً پوشانید. در این روش لازم است هوای درون جعبه با دستگاههای تخلیه کاملاً خالی شود. چون با بسته بودن کیسه محتوی میوه، به زودی رطوبت درون کیسه به صد در صد خواهد رسید. گلابیهای نگهداری شده با این روش در بازار خرده فروشی، میتوانند به مدت بیشتری با حفظ کیفیت مطلوب خود بمانند.
ب) روش دوم این است که میوهها بعد از شستشو و ضد عفونی و رقم بندی روی سینیهای مقوایی جاسازی شده (مانند مقواهای بستهبندی تخم مرغ) قرار داده میشوند. در هر کدام از این سینیها، معمولاً 6 عدد میوه جا میگیرد. داخل جعبه را قبلاً مانند روش اول کیسه پلی اتیلن قرار میدهند به طوری که کاملاً همه محتوی جعبه را در خود جای دهد و آن را بپوشاند. لایههایی از مقواهای موجدار در زیر و طرفین و بالای سینیهای میوه قرار داده میشوند تا از لق شدن و حرکت مداوم در حین حمل جلوگیری شود. در این روش ف نیازی به تخلیه هوای داخل جعبه نیست و بیشتر برای بازار ایران یا صادرات مناسب است.
* خرما: امروزه جهت بستهبندی خرما با روشهای جدید، نیاز به کارگاههای بسیار مجهز و بهداشتی میباشد. آنچه که در حال حاضر در ایران برای بستهبندی خرما معمول است، عبارتند از:
بسته بندی در سبدی از برگ خرما، جعبههای چوبی، کیسههای پلاستیکی و کنفی و حلب و قوطیهای مقوایی و فلزی و جدیداً نیز بستهبندی پلاستیکی.
در مورد سایر کشورها نیز میتوان گفت که در طول چندین سال گذشته که خرمای آمریکایی، پیش از مصرف شدن یا صادر گردیدن، به نحوی مطلوب بستهبندی میشد، میزان صادرات آن نیز بسیار افزایش یافته بود. حدود 85 درصد از خرمای تولیدی آمریکا بدین گونه صادر شده است. بیشتر خرمای رقم دیگلت نور «Deglet Noor» در بستههای 15 پوندی و در جعبههای فیبری یا چوبی به بازار مصرف فرستاده میشود. بقیه خرماها در کارتنهای 5 و 10 پوندی بستهبندی میگردند. انواعی از خرمای نرم را که ممکن است چروکیده و لهیده شوند، در جعبههای کوچک و کم عمق بستهبندی میکنند. این نوع خرماها در اثر حمل و نقل دچار آسیب نمیشوند.
در صورتیکه یک رقم از خرما را در بسته بندیهایی با شکلهای گوناگون به بازار عرضه نمایند، میزان فروش آن بسیار پیش از آن خواهد شد که فقط آن را در یک نوع بستهبندی عرضه نمایند. خرمایی که برای مصرف اماده گردیدهات ف در بسته بندیهای گوناگون و در شکلهای گوناگون بستهبندی میکنند. این نوع بسته بندیها وزن گوناگونی نیز دارند. بطوریکه وزن آنها از حدود 250 گرم تا 1/5 کیلوگرم تفاوت دارد. علاوه بر این خرما را در پاکتهای کوچک 60 گرمی نیز جهت تازه خوری به بازار ارسال میکنند. این نوع بستهبندی ممکن است در پاکتهای کوچک پلاستیک و با روکش ویژه باشد و یا در سینیهای کوچک روکش داری که روی آنها را پوشاندهاند، عرضه گردد. انواعی از خرمای درجه یک را در قوطیهای استوانهای شکل که دو قاعده آن فلزی میباشد، بستهبندی میکنند. وزن این قوطیها از یک تا سه پوند (حدود 450 تا 1350 گرم) تفاوت دارد. در صورتی که قصد داشته باشند، خرما را بطور انبوه (فله) به فروش رسانند انرا در بسته بندیهای 7 کیلوگرمی (15 پوندی) انبار مینمایند.
کلیه قوطیهای این نوع بستهبندی به گونهای میباشند که بسهولت باز میشوند. بستههای پلاستیکی در وزنهای 200 تا 250 گرمی از خرما، از طرف مصرف کنندگان با استقبال زیاد مواجه شده است. بستهبندی مقادیر اندکی از خرما تا حدودی با موفقیت همراه بوده است. شیوهای از بستهبندی خرما کهان را در محیط خلأ قرار میدهند، با استقبال مصرف کنندگان روبرو شده است.
بطور کلی تهیه کنندگان و فروشندگان باید توجه داشته باشند که خرمای بستهبندی شده از یک فصل تا فصل دیگر در انبارها باقی نماند و کیفیت مطلوب، رنگ، طعم و بوی آن تغییری نیافته باشد.
* کیوی: میوهها را پس از چیدن ا درخت، وارد کیسههای نخی مناسب 20 کیلویی مینمایند. میوهها به نحوی از درخت چیده میشود که ساقه میوه بر روی شاخه باقی یماند. به اصطلاح میوه بدون ساقه یا دم باشد. جداسازی و درجه بندی میوه از طریق وزنی دارای 2 شیوه میباشند:
۱- مدل فنجانی با درجه بندی وزنی (سیستم ترازویی) ((Type.Cap Weight grading machin
۲- سطح شیبدار، طبقهبندی بر حسب وزن و اندازه (orbital Type grade.)
در مورد بسته بندیهای جعبهای و یا کارتنی، اکثراً در ایران و جهان، کارتنهایی با وزن 3/6 کیلوگرم را انتخاب کردهاند که از نظر صادرات جنبه جهانی دارد. میوههای سالم پس از توزین و درجه بندی، آماده بستهبندی است. بستهبندی یکی از راههای نگهداری میوه است. در واقع استقرار میوهها درون صندوقهای بزرگتر دارای اصول خاصی است (برای سردخانه). معمولاً برای صادرات، مستقیماً میوهها را در طبقهای مخصوص خود قرار داده و به سردخانه میرسانند. طبقها میتواند از جنس چوب، مقوا، پلاستیک و یا ترکیبی از آنها باشد. معمولاً وزن هر طبق 3/6 کیلوگرم است که درون پوششهای نازک اتیلنی قرار دارند. در حمل و نقلهای کشوری از جعبههای بزرگتر که هر یک حاوی تعداد زیادی از این سینیها یا طبقهاست استفاده میکنند تا در حین حمل و نقل دچار ضرب دیدگی نشوند. پوششهای اتیلنی نیز در مسافتهای طولانی از خشک شدن و چروکیدگی میوه جلوگیری به عمل میآورند. در امر صادرات، همیشه سعی گردیده از ظروف خاص که دارای مزیتهای زیر باشند استفاده کرد:
با توجه به حرارت و رطوبت خواسته شده برای حفظ و سلامت کیوی مجموعه فوق شرایط مطلوب را داشته باشد.
جلوگیری از ضرب دیدگی و کوفتگی میوهها.
اندازه مناسب برای فروش و حمل و نقل (فروشنده – خریدار)
با کیفیت مناسب به مصرف کنندگان میوه عرضه میشود.
قبل از بسته بندی میوه ها چه باید کرد؟
با مرتب سازی مقدماتی محصول ، باید قطعات غیرقابل بازاریابی و مواد خارجی (بقایای گیاهی ، خاک یا سنگ) قبل از انتقال محصول به فعالیت های بعدی ، حذف شود. تمام مواد دور ریخته شده باید به سرعت از خانه بسته بندی خارج شده و یا در سطل های قابل بسته بندی قرار گیرند تا بعداً خارج شوند
یکی از امور سردخانه حنیف فعالیت در زمینه بسته بندی و نگهداری محصولات(میوه جات – صیفی جات) می باشد.
سیستم بسته بندی با هدف ایجاد سهولت و ایمنی کافی حین بارگیری و تخلیه مورد استفاده قرار می گیرد، در این سیستم می توان از جعبه های مخصوص هرمحصول استفاده نمود.
نکته قابل توجه این است که جعبه های مورد استفاده به اندازه کافی کوچک باشند تا افراد به راحتی آن ها را جابجا کنند.
درمورد چیدمان جعبه ها در سالن سردخانه باید توجه داشته باشیم که طوری چیدمان انجام شود که حین خارج کردن به راحتی قادر به جداسازی محصول موردنظر از مابقی محصولات باشیم.بسته بندی میوه ها و سبزیجات تازه یکی از مراحل مهم در سفر طولانی و پیچیده از پرورش دهنده به مصرف کننده است. کیف ، جعبه ، مانع ، سبد ، کارتن ، سطل آشغال و ظروف پالت شده ظروف مناسبی برای حمل و نقل ، حمل و بازاریابی محصولات تازه هستند. بیش از 1500 نوع بسته مختلف برای تولید در ایالات متحده استفاده می شود و با معرفی صنایع و مفاهیم جدید بسته بندی ، تعداد آنها همچنان افزایش می یابد. اگرچه این صنعت به طور کلی موافق است که استاندارد سازی کانتینر یکی از راه های کاهش هزینه است ، روند در سال های اخیر به سمت طیف وسیع تری از اندازه بسته ها جهت تأمین نیازهای متنوع عمده فروشان ، مصرف کنندگان ، خریداران خدمات غذایی و عملیات پردازش پیش رفته است.
بسته بندی و مواد بسته بندی هزینه قابل توجهی در صنعت تولید دارند. بنابراین مهم است که بسته بندی کنندگان ، حمل کنندگان ، خریداران و مصرف کنندگان درک درستی از طیف گسترده ای از گزینه های بسته بندی موجود داشته باشند. این صفحه اطلاعات برخی از انواع مختلف بسته بندی را شرح می دهد ، از جمله توابع ، کاربردها و محدودیت های آنها. همچنین لیست ، کالاها ، شامل ظروف تولیدی معمول با استاندارد در صنعت است
بسته بندی اتمسفر اصلاح شده در اینجا اکسیژن و دی اکسید کربن می توانند به درون ظرف خارج و خارج شوند بنابراین اکسیژن مصرف شده توسط اکسیژن از خارج جایگزین می شود. سطح دی اکسید کربن نیز به همین ترتیب حفظ می شود. یکی دیگر از مزایای جو اصلاح شده این است که باعث جلوگیری از تولید طبیعی میوه یا سبزی گازی به نام اتیلن می شود که روند رسیدن را تسریع می کند. به عنوان مثال ، در یک ظرف برگ سالاد مخلوط ، شامل 5٪ اکسیژن ، 15٪ دی اکسید کربن و 80٪ نیتروژن است. این می تواند ماندگاری محصول را تا 8 روز طول بکشد ، در حالی که (در معرض هوا) ماندگاری طبیعی بیش از چهار یا پنج نخواهد بود. جو اصلاح شده می تواند تأثیر مهمی در قهوه ای شدن میوه ها و سبزیجات خرد شده – به ویژه سیب زمینی و سیب – داشته باشد كه نوعی اکسیداسیون ناشی از آنزیم های آزاد شده در هنگام آسیب دیدن گوشت است. در اینجا ، ترکیبی از دی اکسید کربن و نیتروژن در بسته بندی می تواند قهوه ای شدن را برای چند روز به تأخیر بیندازد. بدون محافظت ، این در چند ساعت یا حتی چند دقیقه رخ می دهد.
چه میوه هایی را می توان فریز کرد؟ نواع توت ها ، موز ، سیب ، پرتقال ، آناناس ، کیوی ، انبه ، هلو و شلیل ، گیلاس و هر آنچه
شما اسم آن را میوه می گذارید ، می توانید آن را فریز کنید!
انجماد فلاش نیز مفید است تا تکه های زیادی از میوه به هم نچسبند
کاربردهای فعلی نانومواد در بسته بندی مواد غذایی عبارتند از:
افزایش خصوصیات مانع از طریق ترکیب نانو پر کننده ها (به عنوان مثال رس نانو).
بسته بندی مواد غذایی “فعال” ، با انتشار کنترل شده مواد فعال مانند ضد باکتری ها به
بهبود ماندگاری مواد غذایی (به عنوان مثال نانو نقره).
بهبود خصوصیات فیزیکی برای کشش ، دوام یا بسته بندی بیشتر
از نظر حرارتی پایدار است (به عنوان مثال دی اکسید نانو تیتانیوم ، نیترید تیتانیوم).
سردخانه حنیف با دارا بودن کادری ماهر در زمینه سورتینگ، بسته بندی ، آماده خدمت رسانی به همکاران و تجار بصورت 24 ساعته می باشد.
به زبان ساده ، فریزر بلاست فقط یک فریزر بسیار سرد است.
از فریزرهای بلاست گاهی اوقات به عنوان فریزر شوک یاد می شود. ایده این نوع ذخیره سازی فریزر این است که خیلی سریع دمای مواد غذایی یا محصولات تازه را پایین بیاورید و آنها را خیلی سریع منجمد کنید.
آنها به طور گسترده ای در صنایع غذایی منجمد برای مواردی مانند خامه یخ زده ، وعده های غذایی و سبزیجات یا ماهی از قبل آماده شده استفاده می شوند. بسیاری از آشپزخانه های تجاری از واحدهای ذخیره سازی فریزر نیز استفاده می کنند.
فریزر بلاست با چه سرعتی یخ می زند؟
30 تا 90 دقیقه
فریزرهای بلاست تقریباً بلافاصله به این دما می رسند و اجازه می دهند محصولات داخل آن در مدت 30 تا 90 دقیقه یخ بزنند ، در مقایسه با فریزرهای شوک که معمولاً 90 تا 120 دقیقه طول می کشد ، تفاوت اصلی در سرعت یخ زدن کامل یک محصول است.
مزایای استفاده از یخچال تجاری برای ذخیره میوه ها و سبزیجات
بدون سردخانه ، بیشتر میوه ها و سبزیجات بیش از چند روز تازه نخواهند ماند. به محض برداشت محصولات تازه ، شروع به زوال می کند و باکتری های خطرناک شروع به رشد می کنند.
دمای پایین در واحدهای سردخانه رشد این قارچ های بیماریزا را متوقف می کند و اطمینان حاصل می کند که فساد میوه ها و سبزیجات به حداقل می رسد. تبرید و انجماد بلاست برای بسیاری از سبزیجات و برخی از میوه های انتخابی به همان اندازه گزینه های محبوب است. به همین دلیل واحدهای سردخانه ما دارای دامنه دمای متنوعی برای گزینه های انجماد و سرمایش هستند.
یکی دیگر از مزایای هوشمندانه واحدهای سردخانه این است که بسیار قابل تنظیم هستند ، چیزی که هنگام ذخیره میوه ها و سبزیجات تازه بسیار مهم است. سطح دما و رطوبت می تواند بین تولید بسیار متفاوت باشد ، و سفارشی سازی را ضروری می کند. سردخانه میوه و سبزیجات نیز در اندازه های مختلفی وجود دارد ، از جمله مینی چیلرهایی که برای تهیه غذا و مگا سردخانه های ساخته شده با توزیع کنندگان بزرگ مناسب هستند.
چه بخواهید تبرید تجاری خود را تمدید کنید و چه در نظر دارید که به بازار میوه و سبزیجات منشعب شوید ، یک راه حل ذخیره سازی سرد قابل حمل باعث افزایش عمر میوه ها و سبزیجات در انبار و در حمل و نقل می شود.
دمای مناسب نگهداری میوه ها و سبزیجات رایج به ندرت یک درجه حرارت مناسب برای نگهداری میوه و سبزیجات وجود دارد. این به این دلیل است که عواملی مانند بلوغ محصول ، فصل برداشت و ریشه محصول در محاسبه نیاز بهینه دما نقش دارند.
یک “قانون کلی” کلی این است که میوه و سبزیجات فصل خنک ، مانند کلم پیچ و جوانه باید در دمای حدود 0-2 درجه سانتی گراد نگهداری شوند. میوه و سبزیجات فصل گرم ، مانند یک خیار و گوجه فرنگی ، بهتر است در دمای 7-10 درجه سانتی گراد نگهداری شوند. با این حال ، موارد استثنایی نیز وجود دارد ، زیرا برخی از میوه ها و سبزیجات بیشتر تحت تأثیر درجه حرارت پایین قرار می گیرند.
چگونه سبزیجات را در سردخانه نگهداری می کنید؟
اگر قرار است محصولات ذخیره شوند ، مهم است که از یک محصول با کیفیت بالا شروع کنیم. محصول نباید دارای واحدهای آسیب دیده یا بیمار باشد و ظروف باید به خوبی تهویه و به اندازه کافی قوی باشند تا در برابر انباشتگی مقاومت کنند.
چه سبزیجاتی را باید جداگانه نگهداری کرد؟
موز (اگر می خواهید روند رسیدن را کند کنید ، روی ساقه های خود پلاستیک بگذارید. این کار باعث می شود که اتیلن آزاد نشود.)
سیب ، زردآلو ، آووکادو ، خربزه ، طالبی ، عسل ، انبه ، انواع پیاز
چه سبزیجاتی نباید در یخچال نگهداری شوند؟
سیب زمینی شیرین
چگونه میوه های بریده شده را درمحیط سرد تازه نگه داریم؟
پاسخ آب سرد است. میوه خود را خرد کنید یا برش دهید ، آن را در یک ظرف محکم ببندید-یک شیشه یا ظرف که درب قفل دار دارد کاملاً در این روش نگهداری کمک میکند -ظرف را با آب سرد پر کنید ، سپس آن را محکم ببندید
آیا میوه های تکه شده باید در یخچال نگهداری شوند؟
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) توصیه می کند که همه میوه ها و سبزیجات را قبل از آماده سازی زیر آب سرد بشویید. هنگامی که میوه ها و سبزیجات قطعه ، خرد یا پخته می شوند ، باید در ظروف سرپوشیده در یخچال نگهداری شوند یا در ظروف پلاستیکی فریزر منجمد شوند.
چگونه می توانید میوه را برای مدت طولانی تری تازه نگه دارید؟
بیشتر میوه های تازه ، از جمله سیب ، انواع توت ها و انگور ، اگر در بسته بندی اصلی خود و در یخچال نگهداری شوند ، ماندگاری بیشتری خواهند داشت.
توت ها می توانند حدود یک هفته در یخچال ماندگار شوند.
کیسه های پلاستیکی با دریچه های کوچک (دهانه ها) با آزادسازی رطوبت به تازه ماندن میوه ها کمک می کند.